سرپرستی کودکان بی‌سرپرست، فرآیندی قانونی است که به افراد واجد شرایط اجازه می‌دهد مسئولیت نگهداری و تربیت کودکی را که پدر، مادر یا سرپرست قانونی ندارد، بر عهده بگیرند. این فرآیند، تنها یک اقدام خیرخواهانه نیست، بلکه یک مسئولیت حقوقی سنگین است که با قوانین و مقررات خاصی همراه است. آشنایی با این قوانین، برای تمام افرادی که قصد سرپرستی کودکی را دارند، ضروری است.
شرایط قانونی و مراحل سرپرستی
برای اینکه یک فرد یا خانواده بتوانند سرپرستی کودکی را بر عهده بگیرند، باید شرایط عمومی و اختصاصی تعیین شده در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست را داشته باشند.
شرایط کلی عبارتند از:
- صلاحیت اخلاقی و خانوادگی: زوجین متقاضی باید دارای صلاحیت اخلاقی، سلامت جسمی و روانی و یک زندگی خانوادگی پایدار باشند.
- توانایی مالی: متقاضی باید توانایی مالی لازم برای تأمین هزینه‌های زندگی کودک را داشته باشد.
- سن مناسب: حداقل سن متقاضی باید ۳۰ سال باشد و او باید حداقل ۵ سال از ازدواجش گذشته باشد. (این شرط در برخی موارد و با نظر دادگاه قابل تغییر است.)
- عدم سوءپیشینه: متقاضی نباید دارای سوءپیشینه کیفری مؤثر باشد.
مراحل فرآیند سرپرستی:
- ثبت درخواست: متقاضیان باید با مراجعه به دادگاه خانواده، درخواست خود را ثبت کنند.
- تحقیقات اجتماعی: دادگاه پرونده را به بهزیستی ارجاع می‌دهد. کارشناسان بهزیستی تحقیقات محلی، بررسی وضعیت مالی و خانوادگی و صلاحیت متقاضی را انجام می‌دهند.
- انتخاب کودک: پس از تأیید صلاحیت، کودک واجد شرایط از طریق سازمان بهزیستی به متقاضی معرفی می‌شود.
- دوره آزمایشی: معمولاً یک دوره آزمایشی شش‌ماهه برای زندگی مشترک کودک و سرپرست تعیین می‌شود.
- صدور حکم قطعی: در صورت رضایت از دوره آزمایشی، دادگاه حکم سرپرستی دائمی را صادر می‌کند.
تعهدات سرپرست در قبال کودک
پس از صدور حکم سرپرستی، سرپرست دارای مسئولیت‌های قانونی مهمی در قبال کودک می‌شود:
- حقوق قانونی: سرپرست موظف به تأمین تمامی نیازهای اساسی کودک از جمله خوراک، پوشاک، مسکن، تحصیل و درمان است.
- ثبت هویت: نام خانوادگی کودک می‌تواند به نام خانوادگی سرپرست تغییر یابد و در شناسنامه او نیز درج می‌شود.
- امور مالی: سرپرست باید اموال کودک را (در صورت وجود) به نحو احسن اداره کند.
- حقوق ارث: کودک تحت سرپرستی از سرپرست خود ارث نمی‌برد. برای انتقال ارث، سرپرست باید وصیت‌نامه تنظیم کند.
نقش وکیل در فرآیند سرپرستی
فرآیند سرپرستی می‌تواند طولانی و شامل مراحل اداری و حقوقی پیچیده‌ای باشد. یک وکیل متخصص، با تسلط بر قوانین مربوطه، می‌تواند این مسیر را برای شما هموار کند:
- راهنمایی و مشاوره: ارائه اطلاعات دقیق در مورد شرایط و مدارک مورد نیاز.
- تنظیم دادخواست: کمک به تنظیم صحیح و کامل دادخواست سرپرستی.
- پیگیری اداری و قضایی: حضور در جلسات دادگاه و پیگیری امور در سازمان بهزیستی.
- حل مشکلات احتمالی: کمک به حل و فصل مشکلات احتمالی در طول فرآیند، مانند مخالفت‌های احتمالی.
دفتر وکالت مژگان خدری، وکیل پایه یک دادگستری، با تجربه در پرونده‌های خانواده و سرپرستی، شما را در این مسیر مهم و حساس همراهی می‌کند. ما به شما کمک می‌کنیم تا با رعایت تمام اصول قانونی، به آرزوی داشتن فرزند دست یابید.
برای دریافت مشاوره حقوقی، همین حالا با ما تماس بگیرید.