تقسیم اموال خانوادگی، یکی از پیچیده‌ترین و پرتنش‌ترین مراحل پس از جدایی زوجین است. این فرآیند، نه تنها جنبه حقوقی، بلکه بار عاطفی و مالی سنگینی نیز دارد. قانون ایران، راه‌های مختلفی را برای تعیین تکلیف اموال مشترک در نظر گرفته است که آگاهی از آن‌ها می‌تواند به حل‌وفصل منصفانه و سریع این اختلافات کمک کند.
اموال مشترک یا اموال جداگانه؟
در نظام حقوقی ایران، برخلاف بسیاری از کشورهای دیگر که اموال پس از ازدواج را مشترک تلقی می‌کنند، اصل بر استقلال مالی زوجین است. به این معنا که هر مالی که زن یا مرد قبل از ازدواج داشته‌اند یا پس از آن به دست آورده‌اند، به صورت انحصاری به خودشان تعلق دارد. بنابراین، تقسیم اموال تنها در مورد دارایی‌هایی صورت می‌گیرد که به صورت مشترک و در طول زندگی زناشویی خریداری شده‌اند.
مهم‌ترین اموال قابل تقسیم عبارتند از:
- مالی که به صورت مشترک خریداری شده است: مانند خانه، خودرو یا زمین که هر دو طرف در خرید آن سهم داشته‌اند و سند به نام هر دو نفر است.
- اموالی که به نام یکی از زوجین است اما دیگری در کسب آن نقش داشته است: مانند خانه‌ای که به نام مرد است اما زن با آوردن سرمایه، آن را تکمیل کرده است.
راه‌های قانونی برای تقسیم اموال
- توافق زوجین: بهترین و کم‌هزینه‌ترین راه برای تقسیم اموال، توافق دوستانه و مسالمت‌آمیز است. زوجین می‌توانند با تنظیم یک توافق‌نامه رسمی در دفترخانه، تکلیف تمام اموال خود را مشخص کنند. این توافق‌نامه، از نظر قانونی معتبر بوده و قابل اجرا است.
- شرط تنصیف اموال: اگر زن و مرد در هنگام عقد، شرط تنصیف دارایی (یا تقسیم اموال) را امضا کرده باشند، در صورت طلاق به درخواست مرد (و نه به دلیل تخلف زن)، مرد موظف است تا نصف دارایی خود را که در طول زندگی مشترک به دست آورده، به زن منتقل کند. این شرط، یکی از مهم‌ترین راه‌های حمایت از حقوق مالی زن است.
- مطالبه اجرت‌المثل: اجرت‌المثل به معنای دریافت دستمزد زن بابت کارهایی است که در طول زندگی مشترک انجام داده است (مانند خانه‌داری، آشپزی، تربیت فرزند و…). در صورتی که طلاق به درخواست مرد باشد و زن این کارها را با قصد دریافت دستمزد انجام داده باشد، دادگاه می‌تواند حکم به پرداخت اجرت‌المثل را صادر کند.
- مراجعه به دادگاه: در صورتی که زوجین به توافق نرسند و شرط تنصیف اموال نیز وجود نداشته باشد، دادگاه با بررسی مدارک و مستندات، حکم به تقسیم اموال مشترک می‌دهد. این فرآیند می‌تواند زمان‌بر باشد و نیاز به ارائه اسناد بانکی، فاکتورها و مدارک مختلف برای اثبات سهم هر یک از طرفین دارد.
نقش وکیل در تقسیم اموال
پیگیری پرونده‌های تقسیم اموال، به دلیل پیچیدگی‌های حقوقی و نیاز به اثبات مالکیت، نیاز به دانش و تجربه کافی دارد. یک وکیل متخصص می‌تواند در این مسیر به شما کمک کند:
- شناسایی اموال: کمک به شناسایی تمام اموال مشترک و جمع‌آوری مدارک لازم.
- تنظیم توافق‌نامه: تنظیم یک توافق‌نامه قانونی و جامع برای جلوگیری از اختلافات بعدی.
- پیگیری حقوق مالی: کمک به مطالبه حقوق مالی شما از جمله مهریه، نفقه و اجرت‌المثل.
- نمایندگی در دادگاه: حضور در جلسات دادگاه و دفاع از حقوق شما برای دستیابی به یک تقسیم عادلانه.
دفتر وکالت مژگان خدری، وکیل پایه یک دادگستری، با سابقه درخشان در پرونده‌های خانواده، آماده ارائه مشاوره و همراهی شما در فرآیند تقسیم اموال است. ما به شما کمک می‌کنیم تا با آرامش، به حقوق خود دست یابید و فصلی نو از زندگی را آغاز کنید.
برای دریافت مشاوره حقوقی، همین حالا با ما تماس بگیرید.